Goudse Reddings Brigade dl. 2: In bedrijf

 

Deel 2: de Goudse Reddings Brigade (GRB) in bedrijf

Door Piet Huisman

De Goudse bevolking leeft al eeuwenlang met de wetenschap in een waterrijk gebied te vertoeven. Niet alleen ingeklemd tussen grote rivieren en uitgestrekt plassenareaal, maar eveneens voorzien (vooral in vroeger tijden) van een uitgebreid te benutten vaarwegennet in en rondom de stad. Ook in breder opzicht een niet onbelangrijke situering, onder meer te herleiden uit voorgaande fases in relatie tot onderling (personen-) verkeer en economisch groeipotentieel. Een toenmalige als ook huidige omstandigheid, nadrukkelijk te verbinden met het begrip water. Een betreffende duiding in kort bestek, gelijktijdig te associëren met het thema gevaar. Als zodanig de latent aanwezige dreiging voor het (zeer) jeugdige deel van de Goudse gemeenschap, m.a.w. “ in essentie een bestaand risico van alle tijden! “ Bovendien een historisch gevormde wetenswaardigheid, qua betreffend imago – toen en nu – te verenigen in GOUDA-WATERSTAD.

Binnen die context is de oorsprong en het bewezen bestaansrecht van de Goudse Reddings Brigade een even begrijpelijk als ook te rangschikken gevolg. Nogmaals gesteld, op initiatief van de EHBO-afdeling Gouda en destijds reeds in de kopgroep van op te richten Brigades in Nederland. In aanleg op (uitsluitend) maatschappelijke basis, nadien aanmerkelijk uitgebreid door toevoeging van sportieve elementen als ook prestatieve uitingsvormen. De bevestiging derhalve van het continue proces van (door-)ontwikkeling van de zwemsport in relatie tot opleidingen t.b.v. verschillende diploma-niveaus, en ontstaan van speciale instructie-methoden t.b.v. zwemmend redden in bredere ( o.a. Internationaal ) verbanden. Dit met inachtneming van te benoemen fases, die inmiddels een aantal decennia beslaan. Om binnen dat kader een helder beeld van de GRB te schetsen, is het zinvol functie en taakstelling in het heden te plaatsen. Een benaderingswijze, eveneens te projecteren op de huidige intentie en uitwerking van adequaat verenigingsbeleid. Ter verduidelijking van zaken volgt onderstaand enige toelichting op relevante bestanddelen:

• ZWEMONDERRICHT ALGEMEEN EN SPECIFIEK
• BELEID – WERKWIJZE EN ORGANISATIESTRUCTUUR GRB
• DE VAAR-COMMISSIE

Van zwemles tot reddend zwemmen

In eerder verband is m.b.t. het fenomeen zwemmen/zwemmend redden reeds het kernbegrip “ nut en noodzaak “ aangetoond. Kort samengevat en in vereenvoudigde vorm volgen daartoe enkele voorbeelden van les- en opleidingsniveaus.

Leren zwemmen in ( o.a. ) onze waterrijke Gemeente is heel belangrijk Wij wonen in de buurt van het water, maar we zoeken het water ook graag op in een van de vele zwermbaden of recreatieplassen. Aanleiding te over om kinderen al op jonge leeftijd te leren zwemmen. De basis van het zwemonderwijs is het ZWEM-ABC, een paspoort voor een leven lang zwem- en waterplezier. De primaire eisen daaromtrent zijn vastgelegd alsmede gewaarborgd in het Nationaal Platform Zwembaden ( NPZ ). Condities die overigens door de GRB worden nagevolgd en strikt worden gehanteerd. De instantie die door aanwezige rapporteurs tijdens diplomazwemmen toezicht houdt op naleving van afzwem- en diploma-eisen. Op deze wijze wordt de kwaliteit in Nederland op gelijk en goed niveau gehouden. Over het algemeen is het diplomazwemmen een feestelijk gebeuren. Of het kind nu afzwemt voor het zwemdiploma A of voor een van de zwemvaardigheidsdiploma’s. Voor hen zijn de zwemdiploma’s vaak de eerste diploma’s die ze in hun leven behalen.

De oversteek naar de Goudse Reddings Brigade is nu een betrekkelijk kleine stap. Samengebracht in de zo te noemen GRB-diplomalijn, zijn opeenvolgende opleidingsniveaus te onderkennen, op basis van:

Kinderen kunnen -als aan te melden zwem-leerling- lid worden van de GRB vanaf 4 jaar en 9 maanden. Na het vertrouwd (watervrij ) maken met water en het aanleren van verschillende zwemslagen, wordt begonnen met de volgende diplomareeks;

• Zwem A/B/C van het NPZ – NRZ ( zie voor naderen toelichting op onderdelen de GRB-info-site ).
• vervolgens Junior Redder 1 t/m 4 ( met deze diploma’s leren kinderen om zichzelf te redden )
• eveneens Zwemmend Redder 1 t/m 4 ( met deze diploma’s leren kinderen om hun vriendje of vriendinnetje te redden )
• daarenboven Life Saver 1 t/m 3 ( met deze diploma’s leren mensen anderen te redden en eerste hulp te verlenen. Bovendien;
• vanaf Life Saver 2 is het bezit van een EHBO-diploma een vereiste. Op het moment dat kinderen gaan beginnen met het diploma Life Saver  2, zijn ze minimaal 15 jaar oud!

Binnen dit kader geven circa vijfentwintig gediplomeerde zwemcoaches van de GRB wekelijks soortige zwemlessen en bijkomende oefenprogramma’s aan honderden leerlingen. Van verschillende leeftijdsklassen tot aan uiteenlopende diploma-niveaus. Mede op basis van gekozen lesmethoden en intensieve begeleiding, worden tenslotte procentueel hoge diploma-scores bij het afzwemmen bereikt!

Gaande de introductie alsmede uitvoerbaar gebleken opzet van LIFE SAFER-elementen ( inmiddels de mondiale normstelling ), heeft daaropvolgend de GRB een gericht stelsel van aangepaste opleidingen – instructiemethoden en bijkomende oefenprogramma’s samengesteld. Per saldo een toegevoegd programmatisch traject in eigen beheer, beschikbaar te stellen aan ge-interesseerde leden. Als gevolg van dit te hanteren systeem bij deelname van GRB-leden in wedstrijd- en/of competitieverband, zijn eveneens verschillende leeftijdsgroepen en soortige spelvormen in het geding.

Ten aanzien van de leeftijdsklassen betreft dat aspiranten – junioren en senioren, bovendien in wisselende samenstelling van gewenste formaties met meisjes en jongens.

Ten aanzien van de genoemde spelsoorten/-attributen zijn de Pop vervoers-estafette – Pop duiken voor ploegen – Torpedoboei estafette – Ringduiken voor ploegen – Reddings-estafette en Lijnredding overall, de meest voorkomend opdrachten.

Deze succesvolle aanvulling op het totaalpakket gaf zelfs aanleiding, in thematische zin gekoppeld aan het 75-jarig bestaan van de vereniging in 1996, tot het aansprekende motto;

“ Zolang niet iedereen kan zwemmen, moet iedereen zwemmend kunnen redden “.

Per saldo een zienswijze of beleidsmatige opvatting, tevens vervat in realiseerbare doelen, die door de Goudse Reddings Brigade zowel bij voortduring als met veel enthousiasme wordt uitgedragen.

Beleid en organisatiestructuur Goudse Reddings Brigade

De GRB neemt als gewaarmerkte Goudse vereniging per definitie een belangrijke plaats in binnen het (hedendaagse) sociaal/maatschappelijke spanningsveld, in zijn effectief functioneren veelal afhankelijk van externe factoren. Een enigszins complicerend aspect is tevens de sportafdeling, mede gestoeld op enige dominantie door min of meer zelfstandig opereren en daaraan te koppelen verplichtingen in (zelfs) Internationaal verband

( zie m.n. de uiteenzetting omtrent doel en functie van de Vaar-Commissie ). Voorts kunnen negatief optredende schommelingen in economisch/financieel opzicht de graadmeter betekenen van overeenkomstige invloeden. Door de bank genomen leidt dit verschijnsel meestal tot vermindering van ( lokale ) overheidssubsidies. In meer specifieke uitwerking betreft dat met name het schoolzwemmen, o.a. bevestigd in een recent uitgebracht rapport van de Vereniging Sport en Gemeenten ( VSG ). In vergelijkbare mate geldt dit evenzeer t.a.v. het beschikbare bestedingspatroon van burgers. Een materiele kwestie met hoge actualiteitswaarde!

Als logische consequentie, met name van toepassing op het huidige tijdvak, is het aannemelijk de bestuurlijke blik thans meer te richten op consolidatie van ondertussen gerealiseerde actiedoelen. Ook de aanstaande transitie van drie naar nog maar een te gebruiken accommodatie is hierbij een wegende factor. Dit overigens met inachtneming van de zelf opgelegde kwaliteitsnorm t.a.v. les- en instructie-programma’s voor leerlingen en eigen kaderleden. In het licht van de getalsmatige omvang van de vereniging en groot scala aan zwem-gerelateerde activiteiten, wordt de club op adequate wijze geleid door een bestuurlijke staf van circa honderd belevingsvolle als ook gediplomeerde functionarissen. Bijeengebracht in een wijd vertakte constellatie, bestaande uit het Dagelijks Bestuur en completerend aangevuld met vier commissarissen. Deze bestuurders zijn tevens als portefeuilledrager verantwoordelijk voor een of meer commissies en/of projectgroepen. Ontworpen afdelingen of secties waarin overwegend (zwem-)technische condities en overige bijkomstigheden zijn ondergebracht. Daarbij zijn -op hoofdlijnen en in kort bestek- enkele bepalende bestanddelen aan te stippen, te weten:

• de technische c.q. wedstrijdcommissie; verantwoordelijk voor samenstelling van betreffende programma’s m.b.t. (zwem-) opleidingen en sportuitingen, ook in onderling en extern competitieverband.
• de in dit deel behandelde items “ zwemonderricht algemeen en specifiek “, alsmede de “ vaar-commissie “. P.S. – gelet op het bijzondere karakter als ook spectaculaire uitstraling van dit commissie-onderdeel, wordt hiermee deel 2 afgesloten.
• o.a. wettelijke richtlijnen, gesteld door EHBO en ARBO; gericht op voorschriften e.d. in relatie tot enerzijds het proces van doorlopende opleidingseisen voor kaderleden, en anderzijds de strikte naleving van veiligheidsvoorschriften bij optredende calamiteiten ( onder meer het van toepassing zijnde protocol m.b.t. het geordend verlaten van een betreffende locatie.

Mede door de grote verscheidenheid in samenstelling van het ledenbestand en (data-)verschil in les- en oefenprogramma’s, is er vanuit het bestuur een duidelijk aanwezige behoefte om de onderlinge cohesie te bevorderen. Een loffelijk streven, onder meer te realiseren door de beschikbaarheid van een eigen clubhuis ( binnenkort ook een ruimte in het GROENHOVENBAD! ). Een centrale ontmoetingsplek die gelegenheid biedt aan leden en met name kader, om op ontspannen wijze tot uitwisseling van opgedane ervaringen uit het “werkveld” te komen. Voorts wordt het clubhuis benut voor het beleggen van vergaderingen – betreffende opleidingen en gemeenschappelijke voorbereiding op te plegen actiedoelen. Ook te relateren presentaties en demonstraties zijn hier onderdeel van. Afrondend resteert het positieve effect van de ontspanningsfactor in algemene zin, mede gestimuleerd door te organiseren nevenactiviteiten zoals bingo- en kaartavonden. De bewuste bevestiging van een succesvol opererend collectief; de GOUDSE REDDINGS BRIGADE.

De Vaarcommissie

Naar aanleiding van de Watersnoodramp in 1953, werd mede als gevolg daarvan in 1956 de Goudse Reddings Brigade door het Ministerie van Binnenlandse Zaken ( dwingend (!) ) verzocht een operationeel reddings-vaartuig in beheer te nemen. Onderdeel van een toenmalig opgezet plan in Nationaal verband, te realiseren door decentrale stationering van vergelijkbare units, verspreid over geheel Nederland. Het daartoe beschikbaar gestelde als wel mobiel te vervoeren vaartuig – een met glasvezel versterkte vlet in de maatvoering van 430 x 165 x 60 centimeter en uitgerust met een 6 pk sterke motor – diende tevens in een plaatselijke locatie ondergebracht te worden. In het Goudse geval betrof dat een dienstdoende loods nabij de Julianasluis. Feitelijk doel van het oorspronkelijke plan behelsde onder meer, ter zake van grote water -calamiteiten, de snelle inzetbaarheid van dergelijke units buiten hun eigen afgebakende regio. Tijdens de landelijk ernstige wateroverlast in 1993, heeft het inmiddels functioneel samengestelde GRB-reddingsteam op effectieve wijze almede in collectief verband operationele reddingstaken rond Nijmegen uitgevoerd. Gedelegeerde taken aan het Goudse smaldeel, uitvoerend tot stand gebracht op basis van noodzakelijke evacuatie en hulpverlening van en aan de lokale bevolking. Tot zover een korte verhandeling omtrent (trieste) aanleiding, start en in dat verband na te streven coördinatie inzake voorkomende reddingsoperaties.

Sinds de voornoemde aanvangsfase, is de inhoudelijke invulling van algemene taakstelling – overeenkomstig te verrichten dienstverlening en norm van ondersteunende middelen, naar omvang en kwalitatieve maatstaven aanzienlijk toegenomen. Op basis van essentiële grondslagen is m.b.t. dit als bijzonder te noemen ontwikkelingstraject dus grote vooruitgang geboekt. Naast de wenselijke samenhang van deze relevante elementen, zijn de hieraan te verbinden (hoge) opleidingseisen in termen van noodzakelijke vaardigheden een evident gegeven.

Gesaldeerd de professionalisering van een uiterst belangrijke schakel in het proces van voorkomend reddingswerk en overeenkomstige hulpverlening, op effectieve wijze bijeen te brengen in de daartoe ontworpen, landelijk samengestelde alsmede operationele Rampenvloot. In zijn totaliteit een vooropgezette constructie, inmiddels gecentraliseerd aan te sturen door het huidige Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Evenals in vergelijk met andere reddings-vormen en navenante actiegebieden is ook de Goudse sectie inhoudelijk gevormd tot, alsmede opgenomen in een mondiaal opererend organisatiemodel. Bovendien gekoppeld aan bepaalde gedragscodes, ook van toepassing op de Nederlandse omstandigheden, zijn in die hoedanigheid regionale Reddingsbrigades het hele jaar en op diverse plaatsen langs de kust actief met toezicht en hulpverlening. Als resultaat van deze aangescherpte kwalificaties, geldt de huidige als ook toepasselijke doelstelling:

“ door de eigen, kwalitatief hoogwaardige, opleidingen zijn de vrijwilligers van de Reddingsbrigade optimaal getraind voor de bewakingstaken en hulpverleningen langs de kust en in waterrijke gebieden “.

Een breed samengesteld alsmede praktisch uit te voeren takenpakket, ook in dit geval aan te merken als wereldwijd te bedrijven topsport. In dat verband wordt dan gedoeld op competitievarianten uit het LIFE SAVING- programmapakket, te verwerken in zo te noemen OCEAN EVENTS. Ook dit onderdeel van het fenomeen Reddend Zwemmen, onder te brengen in het aansprekende motto:

“ als ultieme vorm van het reddingswerk doen veel Reddings- brigadeleden mee aan competities LIFE SAVING  ( zie binnen dit kader ook deel 3 ).  De Life Saving Sport is een even interessante als aantrekkelijke sportuiting, waarin een combinatie van techniek – tactiek – kracht en snelheid het resultaat bepalen.

P.S.  – Als topsport-exponent heeft deze variant inmiddels ook een Olympische nominatie verworven, en waarbij de topsportafdeling van Reddingsbrigade NEDERLAND zelfs tot de TOP 7 van de Wereld gerekend kan worden.

Ter bevestiging van deze constatering past bovendien:

“ Reddingsbrigade Nederland is de overkoepelende organisatie van ruim 190 brigades en 25.000 aangesloten leden. Zo’n 5.000 actieve vrijwilligers zetten zich dagelijks in – als uitgesproken missie – om waterongevallen te voorkomen en mensen zo nodig te redden “.

Binnen dit totaal levert ook de GRB-vaarcommissie een niet onbelangrijke bijdrage aan dit veelomvattende werkterrein. Om die rol naar behoren te kunnen vervullen zijn o.a. technische hulpmiddelen een wezenlijk onderdeel van de benodigde toe- en uitrusting van het betreffende reddingsteam. Samengestelde teams van de Vaar-Commissie zijn zodoende kleine maar bovenal gespecialiseerde units, waarbij de geselecteerde bemanningsleden bij voortduring gehouden zijn aan het volgen van specifieke als wel aanvullende opleidingen. Dit om de vereiste deskundigheid van handelen op een zo hoog mogelijk peil te handhaven, uiteraard toe te passen bij uitvoering van grote (landelijke) reddings- operaties. Binnen dit kader dienen de teamleden zich eveneens aan fysiek zware trainingsarbeid te onderwerpen, in aanleg gericht op uithoudingsvermogen – wenselijke snelheid en het ultieme vermogen tot zwemmend redden. In zijn totaliteit, naast het vertrouwde eigen zwembad, wordt daarvoor eveneens veel in de Reeuwijks plassen getraind. Te leveren bijdragen door de GRB, nogmaals, in de wetenschap tevens eigenaar en beheerder te zijn van 2 volledig toegeruste reddings-vaartuigen en onlangs nieuw aangeschaft hulpverleningsvoertuig.

In die opgebouwde hoedanigheid zijn bemanningsleden van de genoemde eenheden, individueel en/of in teamverband, ook inzetbaar voor bewaking e.d. tijdens lokale evenementen, alsmede strandbeveiliging langs de gehele kuststrook van Nederland. Als sportieve aanvulling op dit veelomvattende takenpakket, wordt bovendien al enige jaren deelgenomen aan zo te noemen OCEAN-wedstrijden. Niet alleen een populaire, maar bovenal spectaculaire bezigheid voor betrokken leden van een succesvolle Goudse Reddings Brigade!