Jiu-Jitsu, vallend onder de NJBB (de Judo Bond), kent al heel lang een sterke basis in Gouda, met name door het werk van de Goudse Mario den Edel. Eerst als sporter, later als trainer, sportschoolhouder en als ontwikkelaar van de sport, o.a. als schrijver en door het werk voor de bond. 
Jiu Jitsu (er bestaan meerdere schrijfwijzen) is de moeder van vele Japanse Budosporten. Het was de zelfverdedigingskunst bij uitstek. De letterlijke betekenis is “zachte kunst”, ook te begrijpen als soepele techniek, het meegaan in de bewegingen van de aanvaller.

Geschiedenis jiu-jitsu

Over het ontstaan van jiu-jitsu bestaan er verschillende verhalen. Dit is er één van. Zolang de wereld bestaat is er gevochten, omdat dat vroeger de enige manier van overleven was. Omdat wapens vroeger minder goed en minder sterk waren, was het belangrijk dat mensen goede bewegingen in huis hadden. Doordat de mensen in verschillende omgevingen leefden, ontstonden er ook verschillende soorten technieken. Vandaar dat er nu veel sporten zijn die jiu-jitsu technieken in zich hebben. Vandaar ook dat de precieze geschiedenis onduidelijk is. Zo is ook is onduidelijk of jiu-jitsu nu uit Japan of China komt. Dit komt vooral omdat er technieken bij zitten die uit beide landen kunnen komen.

In de tijd tussen de 12e en 19e eeuw werd jiu-jitsu verder ontwikkeld door de Japanse samurai’s. De oudste en bekendste school waar jiu-jitsu werd gegeven was takenouchi-riu, die bestaat al vanaf 1532. Alle bekende jiu-jitsu scholen zaten in het midden van Japan en dat was wel opvallend. Pas in de laatste helft van de 18e eeuw werd jiu-jitsu over meerdere provincies in Japan bekend. Toen de keizer in Japan in 1867 weer aan de macht kwam moesten de jiu-jitsu meesters hun geheimen wel gaan delen met andere. Maar dan moest je daarvoor wel betalen. De politie kon deze technieken ook goed gebruiken voor hun werk en hadden daarom veel belangstelling. Dit gebeurde op bijna het zelfde moment dat judo werd uitgevonden; dat was in 1882. Jiu-jitsu werd verder ontwikkeld tot aan het einde van de 19e eeuw.

In Nederland kwam jiu-jitsu pas in de 20e eeuw op als nieuwe sport. Er werd pas in 1910 jiu-jitsu les gegeven. In 1939 nam M. van Nieuwenhuizen de leiding over de N.J.J.B.(Nederlandse jiu-jitsu bond). In 1975 werd de Budo Bond Nederland opgericht, die in 1979 veranderd werd in Judo Bond Nederland wat nu ook wel de J.B.N. genoemd word. In de J.B.N. zitten de bonden voor judo, jiu-jitsu en aikido.

De banden
Je kan deze banden halen:
Witte band 6e kyu rokkyu met de slippen geel oranje groen blauw en bruin
Gele band 5e kyu gokyu met de slippen oranje groen blauw bruin
Oranje band 4e kyu yonkyu met de slippen groen blauw en bruin
Groene band 3e kyu sankyu met de slippen blauw en bruin
Blauwe band 2e kyu nikyu met de slip bruin
Bruine band 1e kyu ikkyu met geen slippen
Hierna komt de zwarte band met een dan
1e dan shodan zwart met een witte streep
2e dan nidan zwart met twee witte strepen
3e dan sandan zwart met drie witte strepen
4e dan yodan zwart met vier witte strepen
5e dan godan zwart met drie strepen met de kleuren rood wit rood
6e dan 6e dan rokudan rood wit geblokte band
7e dan shihidan rood wit geblokte band
8e dan hachidan rood wit geblokte band
9e dan kudan rode band
10e dan judan rode band
11e dan juichidan rode band
12e dan junidan brede witte band.
Je kan alleen hoger dan de 5e dan komen als je iets bijzonders hebt gedaan voor de sport

Gouwenaar Mario den Edel (1948)

Uit onderstaand artikel uit het AD  Groene Hart van Silvester van der Hansz van december 2017 ontlenen we de volgende gegevens:

Mario den Edel begon op 9 jarige leeftijd met zijn tweelingbroer Bert bij Judoschool Gouda als judoka’s . Deze school heeft hij later overgenomen en heet nu Den Edel Fun to be Fit, inmiddels van zijn dochter en schoonzoon. Deze sportschool levert nog steeds jaarlijks vele nationale en internationale prijswinnaars en kampioenen op.

Mario haalde als judoka de nationale ploeg, maar deed onder andere ook aan karate, jiu-jitsu en aikido. Hij werd in 1980 en 1981 Europees kampioen jiu-jitsu in een tijd dat er nog geen wereldkampioenschappen waren. Hij stopte daarna met de wedstrijdsport en ging de sport zelf verder ontwikkelen.

Dat was hard nodig, want het jiu-jitsu was weggedrukt door het ervan afgeleide judo. Zo heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de herintroductie van jiu-jitsu in Japan.

Van 1982 t/m 1995 was hij bondscoach van Nederland. Hij schreef diverse boeken over het jiu-jitsu en in 1986 bedacht bij samen met wijlen Wim Boerse de E.Bo.No.Kata afgeleuid van hun namen, E(del).Bo(ersma). Aanvalsvormen voor wereldwijde Dan-examens. Ook bedacht en ontwikkelde hij nieuwe technieken, zoals de Newaza kata (grondwerk), het DUO (als duo een technische presentatie geven) en het Fighting system (vechten tegen een tegenstander), een manier om de vechters op sterkte te kunnen rangschikken en de sport ook inzichtelijk te maken voor publiek.

Verder is hij oud directeur van de Ju Jitsu International Federation. Hij is voor zijn verdiensten benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Maria den Edel geeft nog dagelijks les en workshops, zit nog in diverse commissies, zoals de nationale graden commissie.

Mario den Edel: De missionaris van het Jiu jitsu
Woensdag 11 jan 2023, Uit Kontakt/Goudse Post

Serie Oud-topsporters

Door Gerrit Schinkel

GOUDA • De op 2 december 1948 in Gouda geboren Mario den Edel begint op 7-jarige leeftijd samen met zijn tweelingbroer Bert met judo. “Judo was voor ons een sport waarin wij ons beiden uit konden leven”, zegt Mario. Ze vonden het beiden een leuke sport en hun prestaties waren zo goed dat ze al snel in het Nederlands Team terecht kwamen.

Mario kreeg les van de heer Sels, die een sportschool had in Gouda, maar volgens Den Edel had Sels al snel door dat hij het lesgeven beter aan Mario kon overlaten. En dus gaf hij al op 16-jarige leeftijd zelf judolessen. Hij had echter geen inspirator, maar dat veranderde toen hij Anton Geesink in 1964 tijdens de Olympische Spelen in Tokio de gouden medaille zag behalen en die hiermee de judosport internationaal op de kaart zette.

Den Edel kwam al snel tot de constatering dat judo zijn beperkingen had, en hij ontdekte dat jiujitsu meer mogelijkheden had en ging zich toen verdiepen in jiujitsu. Deze sport lag op dat moment volgens Den Edel vrijwel stil en hij ging aan het werk om jiujitsu uit het slop te trekken. Hij was toen nog een broekie in de Budowereld en ging op zoek naar iemand die dezelfde interesses had. Hij vond deze ‘medestrijder’ in de persoon van Wim Boersma. “Boersma kon gemakkelijk ergens ‘binnenkomen’ en ik zorgde voor de technische kant”. Samen hebben ze toen het boek Jiu Jitsu Do geschreven.

In 1972 nam den Edel Sportschool Sels aan de Turfmarkt over en begon met Sport & Sauna Den Edel. Bekend waren de vele jeugdtoernooien die hij organiseerde in sporthal De Springers. In 2005 nam zijn dochter Marjolein de school over en zij runt deze school (Den Edel Fun to be Fit) samen met Allard Schulenklopper.

Mario Den Edel, die naast judo ook karate en aikido beoefende, was nu helemaal gegrepen door jiujitsu. In 1980 deed hij mee aan het EK jiujitsu dat in Gouda werd gehouden. In de finale versloeg hij zijn tweelingbroer Bert en werd Europees kampioen. Bij het EK een jaar later in Wenen werd hij opnieuw Europees kampioen.

Wereldkampioen jiujitsu is hij nooit geworden, domweg omdat de sport toen nog in de kinderschoenen stond en er nog geen wereldkampioenschappen werden gehouden.

De prestaties van Mario waren opgevallen bij de Europese Judo Federatie en hem werd gevraagd om ontwikkelingsplannen en opleidingsplannen te schrijven. Hij stopte met de wedstrijdsport en ging met de eerder genoemde Wim Boersma aan de slag. Zij ontwikkelden het Ebo-No-Kata systeem.

Autoriteit
In 1982 werd den Edel ook de Nederlandse bondscoach jiujitsu. Deze functie heeft hij tot 1997 bekleed. Den Edel werd (en wordt nog steeds) algemeen beschouwd als de autoriteit op het gebied van jiujitsu. “Ik was een soort manusje van alles”, aldus den Edel, want hij werd ook benoemd tot technisch directeur van de Internationale Jiujitsu Federatie. Hij reisde de hele wereld over van Mexico, Japan, Iran, Taiwan, Kazachstan, Argentinië tot meerdere Europese landen om leraren op te leiden.

Zijn cv is indrukwekkend. Hij schreef nog meerdere boeken, gaf o.a. lessen fysieke zelfverdediging aan de politie (ME) en stewards van ADO Den Haag en Sparta, en was ook de bedenker en ontwikkelaar van het DUO- en fighting-system en het Ne-Waza-Kata.

Hoogste graad
Mario den Edel is meerdere keren onderscheiden (o.a. erelid Internationale Judo Federatie, Gouden Penning van de Judobond, Ridder in de Orde van Oranje Nassau, de Goudse Sportpenning). Een bijzondere gebeurtenis was er in december 2017 toen hij als eerste en enige jiujitsu ka de 10e dan kreeg, de hoogste graad in de vechtsport.

Inmiddels heeft echtgenote Wendy een stapel foto’s tevoorschijn gehaald en komen de verhalen verder los. “Ik ben nog steeds bezig met het ontwikkelen van programma’s. Ik bereid ook nooit lessen voor. Ik kijk wat er tijdens de lessen gebeurt, hoe men reageert en pas dan eventueel aan”. “Ik heb het altijd voor de sport gedaan en vraag me steeds af hoe ik de sport jiujitsu kan verbeteren”. Grinnikend zegt Mario dat hij de missionaris of de Johan Cruyff van het jiujitsu is.

Gepassioneerd
Mario den Edel is nog wekelijks actief. Op dinsdag en woensdag geeft hij les bij Den Edel to be Fit en hij geeft ook nog stages in het hele land. “Ik leer altijd nog van de fouten van mijn leerlingen”. Echtgenote Wendy knikt en zegt “jij gaat nog eens dood op de mat”.

Op de vraag hoe het komt dat jiujitsu in Gouda op zo’n zeer hoog niveau staat, antwoordt den Edel dat dit wellicht begonnen is met zijn enthousiasme voor deze sport. Ook van buiten Gouda komt men nu naar Sportschool Den Edel. En met Allard Schulenklopper is er nu ook sprake van een gepassioneerde coach.

Of jiujitsu ooit nog eens een Olympische sport wordt? “Alleen als er geld komt, de sport moet gestimuleerd worden door grote organisaties. Wanneer ook de ‘politiek’ zegt dat ze het willen, gaat het misschien nog een keer gebeuren”, aldus Mario.

Mario den Edel, een fenomeen in de wereld van jiujitsu. Het wordt tijd dat er een biografie over hem komt.

Geslaagde reunietraining Den Edel

Maandag 30 jan 2023; verschenen in Goudse Post/Kontakt

Sportschool Den Edel bestond vorig jaar 50 jaar, maar door corona is dit jubileum niet gevierd. Dit werd op zaterdag 28 januari alsnog gedaan. Onder grote belangstelling gaf Mario den Edel aan het begin van de avond in de sportschool aan de Nijverheidsstraat een reünietraining.

In totaal stonden zo’n 60 judoka’s en jiujitsuka’s die de afgelopen 50 jaar actief waren op de mat bij Den Edel. De meeste oud leerlingen waren de leeftijd van 50 al lang gepasseerd. De oudste was 81 jaar. Allemaal een beetje voller, breder, grijzer en kaler. Ze kwamen uit heel Nederland, van Groningen, Limburg, Utrecht, Noord Holland tot zelfs Sint Maarten. Er werd nog steeds met groot ontzag opgekeken naar meester Mario den Edel, die drie generaties heeft lesgegeven en nu ook weer helemaal in zijn element was.

Er werd geposeerd voor de fotografen en er werden selfies gemaakt. Sporters die elkaar in jaren niet hadden gezien. “Ik denk iets te herkennen, maar wie ben jij ook al weer?”. Sommigen hadden zelfs hun eigen judopak nog, anderen kregen dit in bruikleen. Langs de mat stonden de ‘oudjes’ die niet in actie kwamen. “Ik heb een nieuwe heup en nieuwe knieën”. Viervoudig wereldkampioene Aafke van Leeuwen en bondscoach Allard Schulenklopper zagen het allemaal met plezier aan.

Na het sporten was het tijd voor de receptie, de zogenaamde derde helft. Onder het genot van een hapje en een drankje werden herinneringen opgehaald. Oude foto’s werden tevoorschijn gehaald en adressen uitgewisseld. De beroemde Wall of Fame werd ‘bijgewerkt’ en er verschenen nieuwe prominente namen die in het verleden onder de bezielende leiding van Mario den Edel een medaille hadden veroverd tijdens een Europees of Wereldkampioenschap. Een Wall of Fame die de geschiedenis van 50 jaar Den Edel voortreffelijk weergeeft.

———————————————————————————————-

Aafke van Leeuwen

Goudse Aafke van Leeuwen van Den Edel Fun to be Fit, werd onder begeleiding van coach Allard Schulenklopper  Wereldkampioen jiu-jitsu onder 70 kg in 2015 in Bangkok.

En verder zijn de belangrijkste resultaten:
– Europees kampioen in 2016 in Gent

• Brons op het WK van 2016 in Wroclaw, Polen en brons in de landenwedstrijd
• Brons op de World Games 2017 in Wroclaw, Polen
• Zilver op het EK 2017 in Banja Luka, Bosnie
• Wereldkampioen 2017 in Bogota, Columbia.
• Zij werd driemaal gekozen tot sportvrouw van het jaar, het laatst in 2017.

Boy Vogelzang

Boy Vogelzang (onder 69 kg) traint eveneens bij Den Edel Fun to be Fit. Coach Allard Schulenklopper.

• brons op het WK van 2014
• Brons op WK 2015 in Bangkok
• Gouds sportman van het jaar 2015
• halve finale op WK 2016; brons landenteams
• Brons op het WK van 2017 in Banja Luka in Bosnie
• Goud en winnaar World Games in Wroclaw, Polen, de games voor niet Olympische sporten.

Boy Vogelzang ontving in maart 2019 de sportpenning van de gemeente Gouda.

RTV Gouwestad maakte een portret van Boy en van de uitreiking van de sportpenning door wethouder Bunnik. Bekijk het hier.

Sponsoring
Omdat jiu jitsu geen Olympische sport in, krijgen de uitblinkende beoefenaren niet de zogeheten A-status van NOC/NSF, wat een onder andere een financiele vergoeding zou betekenen. Aafke van Leeuwen en Boy Vogelzang hebben daarom onder andere een sponsorcontract met GO-Stores uit Gouda afgesloten. Daarnaast werkt Aafke voor SportPunt Gouda en is Boy student op de HALO.

Uit de Goudse Post 26 januari 2018

WK 2022 in Abu Dabi

5 november 2022: Aafke van Leeuwen sluit loopbaan af als wereld kampioen!

Trainer Allard Schulenklopper: ‘2022 was eigenlijk een bizar sportjaar’
Dinsdag 27 dec 2022,  Uit Kontakt/Goudse Post

GOUDA • Het sportjaar 2022 zit er op. Een sportjaar dat ook voor Gouda weer de nodige successen heeft opgeleverd. Wij blikken terug op dit sportjaar met Allard Schulenklopper van Den Edel to be Fit, een van de meest succesvolle trainers/coaches van Gouda.

“Het afgelopen jaar was er inderdaad eentje met mooie successen. Ik kijk daar natuurlijk met een heel goed gevoel op terug, maar ik ben vooral erg trots op hoe alle individuele sporters als team naar al deze successen hebben gewerkt. Ze waren er steeds door en voor elkaar. De uiteindelijke individuele successen die elke sporter voor zichzelf haalde op kampioenschappen kwamen uiteindelijk toch echt alleen maar tot stand omdat ze als team het hele jaar door zoveel commitment en discipline hebben getoond. Heel trots ben ik daar op”.

Successen
De vraag wat de meest in het oog springende successen van zijn sportschool zijn vindt Allard lastig te beantwoorden. Hij is als coach in 2022 maar liefst vier Europese kampioenen rijker geworden tijdens het EK jiujitsu -16, -18, -21 jaar op Kreta in april. De Worldgames (de Olympische Spelen voor alle niet Olympische sporten) in juli in Birmingham (USA), was volgens Schulenklopper ook een bijzonder en mooi evenement om mee te maken.

Successen bleven ook hier niet uit want er werden drie medailles veroverd. En de successen bleven komen want tijdens het WK jiujitsu in november in Abu Dhabi konden er weer twee wereldkampioenen worden begroet. Tijdens dat WK behaalde Den Edel in totaal maar liefst acht medailles. “Een bizar jaar eigenlijk als ik dit zo opsom”, aldus een enigszins verblufte Schulenklopper.

Wereldtitel
Na enig aandringen op wat de meest in het oog springende successen waren noemt Schulenklopper er twee. De 4e wereldtitel van Aafke van Leeuwen. “Ze is als klein meisje bij ons begonnen en sluit met deze wereldtitel haar carrière mooi af”. En de Europese titel van zijn eigen zoon Max. “Het is toch mooi als vader/trainer/coach om dat mee te mogen maken”.

Behalve trainer/coach van Den Edel werd Allard Schulenklopper in april 2019 aangesteld als de nieuwe bondscoach jiujitsu bij de Judo Bond Nederland. Hoe bevalt hem dat? “Mijn functie als bondscoach van Team NL jiujitsu vind ik nog steeds fantastisch en ik zie dit nog steeds echt als een erebaan”.

Jubileum
Den Edel Fun to be Fit bestaat dit jaar 50 jaar. Door de vervelende coronaperiode heeft de sportschool dit 50-jarig jubileum niet echt gevierd. “Maar we zijn voornemens om begin 2023 het jubileum alsnog glans te geven door iets te doen voor oud sporters van Den Edel van de afgelopen 50 jaar. Zoals een reünietraining en receptie met zoveel mogelijk (wedstrijd) judoka’s en jiujitsuka’s die in de afgelopen 50 jaar actief zijn geweest bij Den Edel.

Gerrit Schinkel

NK 18 en 19 februari 2023