De Goudse schaakvereniging Messemaker 1847 is de oudste schaakclub van Nederland en bestaat op 24 mei 2022 175 jaar. Een uniek jubileum waar we natuurlijk niet zo maar aan voorbij kunnen gaan. Ik sprak over het verleden, heden en toekomst van Messemaker 1847 met voorzitter Wibo Bourguignon en penningmeester Kees Brinkers.
Door Gerrit Schinkel
(Verscheen eerder in de Goudse Post/Kontakt van 6 april 2022)
Wanneer opgericht?
Om meteen maar enige verwarring te zaaien begon ik het gesprek met de vraag wanneer Messemaker 1847 precies is opgericht, want daarover zijn de meningen blijkbaar verdeeld. Zo wordt b.v. op Wikipedia 11 maart 1850 als oprichtingsdatum vermeld. Bourguignon en Brinkers vertellen dat er lang geleden onderzoek is gedaan naar de juiste oprichtingsdatum. Uit dat onderzoek is gebleken dat de heer Christiaan Messemaker in 1847 een schaakvereniging met de naam Vriendentrouw heeft opgericht. Deze vereniging ging in 1870 verder onder de naam Palamedes. Op 21 juni 1886 werd Palamedes omgedoopt in Messemaker. Toen de vereniging in 1997 haar 150-jarige jubileum vierde werd het jaartal 1847 toegevoegd en sindsdien gaat de club door het leven als Messemaker 1847.
De oprichter van de clubs was de Gouwenaar Christiaan Messemaker (24 mei 1821 – 16 november 1905). Messemaker was in zijn tijd een van de sterkste schakers van Nederland. Bij het eerste nationale schaaktoernooi van Nederland behaalde hij in augustus 1858 in Nijmegen de tweede plaats achter winnaar T.J. Werndlij uit Deventer. Messemaker speelde ook diverse schaakpartijen tegen de Duitse grootmeester Adolf Anderssen, die in de periode 1851 – 1866 werd beschouwd als de sterkste schaker van de wereld. Messemaker heeft één keer van deze Duitse topschaker gewonnen. Christiaan Messemaker werd in 1882 en in 1884 officieus Nederlands kampioen schaken.
Op welke locaties is er gespeeld?
Messemaker 1847 heeft in de loop van haar bestaan op heel veel locaties geschaakt. Tot 1917 was dat Café Harmonie aan de Goudse Markt. Daarna o.a. in het Blauwe Kruis aan de Westhaven, Sociëteit Vredebest, de Ronssehof, de Goudse Waarden aan de Calslaan, sporthal De Mammoet en sinds 2013 in Denksport Centrum de Hoog. ‘Een prachtige locatie’ aldus de heren Brinkers en Bourguignon.
Hoeveel leden heeft de club in 2022?
Messemaker 1847 heeft op dit moment 53 senioren (20+) en 32 jeugdleden. Slechts 1 vrouw en verder 4 meisjes (waaronder topper Sarah-Joy Koorevaar). Een andere topper is ex-lid international schaakmeester Liam Vrolijk (19). Peter Scheeren, de grote animator achter het jeugdschaken bij Messemaker 1847, heeft ook de titel internationaal meester.
Toernooien onder de vlag van Messemaker 1947
Sinds 1995 organiseert Messemaker 1847 het Van Dam, Van Dam, Verkade Open Schaakkampioenschap van Gouda. Dit altijd zeer sterk bezette toernooi (een van de sterkste van Nederland), wordt jaarlijks georganiseerd op de 1e zaterdag van september. Grote schakers hebben deelgenomen, waaronder Jan Timman en de toen nog relatief onbekende Anish Giri. De grote organisatoren in de beginperiode achter dit toernooi waren Will Woudenberg en Ab Scheel.
Messemaker 1847 organiseert jaarlijks het Gouds Basisscholen Kampioenschap en dit jaar ook de nationale basisschoolkampioenschappen (met deelname van scholen uit heel Nederland).
Een andere naam die tijdens het gesprek valt is die van Gert-Jan Ludden. Tijdens het 150-jarig bestaan in 1997 speelde hij een simultaan toernooi in de PWA kazerne in Gouda. Gedurende 29 uur en 30 minuten speelde hij tegen 686 tegenstanders en behaalde een score van 87%. Hiermee kwam het voormalige lid in het Guinness Book of Records.
Jubileum activiteiten
De eerste activiteit van het jubileumprogramma van Messemaker 1847 is op donderdagavond 12 mei a.s. Schaakjournalist Dirk Jan ten Geuzendam interviewt in de Chocoladefabriek grootmeester Jan Timman. Timman geeft tijdens die avond ook een lezing over zijn nieuwe boek ‘The unstoppable American’, over de legendarische Amerikaanse schaker Bobby Fischer.
Andere jubileumactiviteiten zijn:
-
Loek van Wely Simultaanschaken tegen 7-voudig Nederlands kampioen Loek van Wely op zaterdag 14 mei in de Goudse Waarden aan de Kanaalstraat.
- Schaakoriëntatietocht te voet op zaterdag 4 juni 2022 in de Goudse binnenstad.
- Kroegentoernooi voor 2-tallen op zondag 2 oktober 2022.
Hoe typeren de heren Bourguignon en Brinkers Messemaker 1847 als vereniging?
“Wij zijn een echte amateurvereniging. Wij zijn echte liefhebbers, we betalen niet voor topspelers en dat zullen we ook nooit doen. Daarom zullen we ook de Nederlandse schaaktop niet bereiken. Ons eerste seniorenteam speelt in de KNSB competitie klasse 2D en ons tweede team in de RSB competitie klasse 1B. Er heerst bij de club een gemoedelijke sfeer. Iedereen kan instappen wanneer hij/zij wil. Er zijn geen verplichtingen. We hebben een zeer actieve jeugdafdeling en naast de interne competitie hebben we ook een snelschaakcompetitie. En sinds kort schaken er bij ons ook 4 mannen van de asielboot”.
Hoe ziet de toekomst van het schaken en die van Messemaker 1847 er uit?
Die ziet er volgens de heren Bourguignon en Brinkers goed uit. Er zijn de nodige ontwikkelingen in de schaaksport, zoals b.v. de groei van het online schaken en het computer schaken (met o.a. zelflerende software). En de invloed van de Netflix-serie ‘The Queen’s Gambit’ moet ook niet worden onderschat. Achter de Agnietenkapel worden binnenkort twee schaak-dam-tafels met vaste zitjes geplaatst en in de buurt van de Ferdinand Huykstraat zijn ook twee schaaktafels gepland.
Kortom, de schaaksport leeft. Messemaker 1847: op naar de 200 jaar!
Andere artikelen over Messemaker 1947 op deze website: