Door Ton van Wieringen (juni 2020)
De erelijst van Lieneke van den Heuvel (57) is bijzonder lang. Voor Oranje kwam ze zo’n 300 keer uit. Vanaf 1980 werd drie keer de Fina World Cup veroverd, drie keer de Europse titel en twee maal de Europa Cup. Met DONK werd Lieneke zeven keer Nederlands Kampioen, met het Zaanse Nereus één keer. Acht maal mocht ze de Nederlandse beker vasthouden. In 1999 werd Lieneke tot waterpolospeelster van de eeuw uitgeroepen. Ook ontving ze een lintje als Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Van den Heuvel is er trots op, maar benadrukt dat vooral het plezier in de sport bij haar is blijven hangen. Ze is 32 jaar getrouwd met Hermine Perik (57) die ook haar sporen verdiende in het waterpolo. Ook keepster Hermine, afkomstig uit Oldenzaal, heeft vele interlands en titels achter haar naam. Beiden maakten zich langdurig verdienstelijk bij DONK. Honkvaste Van den Heuvel maakte een uitstapje van één seizoen (1988-1989) naar Nereus. ,,Hermine en ik wilden in één team spelen,” legt Lieneke uit. ,,Dat kon toen bij DONK niet omdat Marian Walthie het doel zeer goed verdedigde. Met Nereus pakten we de titel. Omdat Walthie stopte, vertrokken we in 1989 weer naar DONK en werden we opnieuw kampioen. Hermine was toen de beste keepster van de wereld.”
Vader Ab van den Heuvel spoorde zijn kinderen aan om te gaan sporten. Zelf deed hij aan gymnastiek, atletiek en voetbal. Veel leden van de familie Van den Heuvel zetten zich – vooral coachend, maar ook bestuurlijk – in voor de vereniging. Patrick pakte de landstitel 2018-2019 met Dames 1, Lieneke stuwde de dames naar de titel en de beker, Astrid en Henny maakten zich verdienstelijk in de begeleiding en Quint en Stan maken deel uit van Heren 1 in de eredivisie.
Lieneke en Hermine, die de keeperstraining leidde, zijn vaste bezoekers van het Groenhoven Bad wanneer Widex GZC DONK competitiewedstrijden speelt. Lieneke kreeg de kans om in de Verenigde Staten te spelen, maar bleef in Gouda. ,,Dat was niks geworden,” zegt ze nu. ,,Ik zou heimwee naar de familie hebben gekregen. Tegenwoordig kun je rondkomen in het buitenland, maar toen niet.” Had Van den Heuvel geen vliegangst gehad, dan was haar aantal interlands nog groter geweest. Die vliegangst had ze eerst niet, maar kreeg ze na een onprettige ervaring in de lucht. ,,Ik ben in Australie en Nieuw-Zeeland geweest,” laat ze weten. ,,In 1998 werd ik teruggehaald bij Oranje. Met de bedoeling het team te versterken voor de Olympische Spelen van 2000 in Sydney. Het lukte me met therapie echter niet om van de vliegangst af te komen. Zodat ik in 1999 afhaakte. Ook omdat spelsystemen me beperkten. Ik kon mijn frivole spelstijl minder goed ontplooien. Dat ik niet deelnam aan de Olympische Spelen, spijt me achteraf niet. Voor de NOS verzorgde ik in Hilversum het commentaar met Umberto Tan bij het duel om de derde en vierde plaats. Nederland werd vierde.”
Haar afscheid als actief speelster kwam bij DONK in mei 2001. Ze speelde dus bijna tot haar veertigste. Van den Heuvel kreeg met vele coaches te maken. Met de succesvolle bondscoach Robin van Galen en zijn vrouw Marjan op den Velde – woonachtig in Reeuwijk – bouwde ze een vriendschapsband op. Robin en Marjan hebben DONK in hun hart.
In het lijvige boek ‘De Top 500, de beste Nederlanders van de 20e eeuw, is een pagina aan Lieneke van den Heuvel geweid. Schrijver Harry Vriend roemt vooral haar spelinzicht. ,,Ja”, zegt ze. ,,Dat was inderdaad een sterk punt van mij, naast het frivole, uitdagende, verrassende spel. Ik stimuleerde de andere speelsters en had scorend vermogen. Een lenig lichaam was daar debet aan. Mijn turnverleden hielp daarbij. Met veel plezier denk ik terug aan het Spaardersbad en aan het Torenbad in de openlucht. Daar is het allemaal begonnen.”
‘Mijn waterpolocarrière was de mooiste tijd van mijn leven’
• Sportredacteur Gerrit Schinkel (Kontakt/ Goudse Post) gaat in Gouda en de regio op zoek naar oud-topsporters. Wat hebben ze betekend? Wat doen ze tegenwoordig? Hoe kijken ze terug op hun periode aan de top van hun favoriete sport? Deze maand interviewt hij ex-topwaterpoloster Lieneke Perik-Van den Heuvel.
Lieneke (59) was in de jaren ‘80 en ‘90 een wereldtopper in het vrouwenwaterpolo.
Lieneke begon op haar tiende met waterpolo bij Z&PC DONK. Bij de club waren er twee disciplines, zwemmen en waterpolo en Lieneke deed, zoals velen bij de club, beide disciplines, maar ze ging zich al snel speciaal toeleggen op waterpolo. Ze speelde haar eerste wedstrijd in DONK dames 1 toen ze 12 was.
“Daarnaast speelde ik natuurlijk gewoon in mijn eigen team en mocht soms mee als wisselspeelster met dames 1”. Het sterkste punt van Lieneke was volgens haar het spelinzicht. “Maar in principe was ik een allround speelster”.
De erelijst van Lieneke is enorm groot. Te beginnen met DONK. In 1985, 1987, 1988, 1990, 1992, 1994 en 1998 werd ze met de Goudse vrouwen kampioen van Nederland. Ze won met DONK ook acht keer de KNZB beker (1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1994, 1998 en 2000).
Uitstapje
In 1988 maakte Van den Heuvel een uitstapje naar ZC Nereus in Zaandam. “Ik wilde graag met Hermine in één team spelen, maar DONK had toen al een heel goede keepster en toen zijn Hermine en ik overgestapt naar Nereus”. Met Nereus werd zij in het seizoen 1988–1989 meteen landskampioen. Omdat keepster Marian Walthie bij DONK stopte, gingen Lieneke en haar partner Hermine Perik in 1989 terug naar DONK.
Lieneke, die in 1980 op haar 18e debuteerde tijdens een FINA Cup in Breda, was ook in het Nederlands team zeer succesvol. In 1980, 1988 en 1989 won ze met Oranje de Wereldbeker (Fina World Cup) en in de jaren 1985, 1987 en 1989 werd de Europese titel veroverd. Op de vraag hoeveel interlands ze in totaal heeft gespeeld moet Lieneke het antwoord schuldig blijven.
“Ik heb destijds een speldje gekregen van de KNZB toen ik 100 interlands had gespeeld. Dus iets meer dan dat.” In 1999 werd Lieneke tot Nederlands waterpolospeelster van de 20ste eeuw uitgeroepen en werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Niet verenigen met speelwijze
Tussen alle titels staat geen Olympische titel. Of ze dat een smet op haar carrière vindt? “Nee, ik trainde destijds mee voor de aanloop naar de Olympische Spelen van 2000 in Sidney. Ik was samen met Patricia Megens in 1998 teruggevraagd, maar ik kon me uiteindelijk niet verenigingen met de speelwijze van de coach”. Lieneke verzorgde in Sydney samen met Humberto Tan voor de NOS het commentaar bij de wedstrijd Rusland–Nederland om de derde plaats, die Nederland helaas met 4-3 verloor.
Altijd trouw
Op een jaartje Nereus na is Lieneke DONK altijd trouw gebleven. Tegenwoordig spelen er veel Nederlandse waterpolovrouwen in het buitenland. Op mijn vraag wat de reden is dat zij nooit gezwicht is voor een buitenlands avontuur antwoordt Lieneke kort en krachtig: “Heimwee.” En dat DONK een speciale plaats inneemt in haar sportleven kun je afleiden uit het antwoord op mijn vraag welke van die grote reeks titels haar het dierbaarst zijn. “Ik denk toch één van die landstitels”.
Lieneke ’s laatste wedstrijd was met DONK dames 4, een vriendenteam. Zij was toen 45 jaar. Daarna werd ze trainer/coach. “Dat is toch wat anders dan zelf spelen, maar ook superleuk. Ik vond het mooi mijn ervaring over te mogen en kunnen brengen aan de jonge speelsters”. Van twee trainers heeft ze in haar lange carrière het meest opgestoken.
“In de jaren ’80 van bondscoach Rob Heemskerk, daarna heeft Peter van den Biggelaar mij het plezier gegeven waardoor ik vrijuit kon spelen en daardoor het uiterste uit mijzelf kon halen”.
Lieneke volgt het waterpolo nog steeds. “Maar ik blijf er niet voor thuis. Maar mijn carrière was de mooiste tijd van mijn leven”
Ik zou zo graag nog een keer contact willen met Lieneke samen gezwommen en een prachtige vriendschap ( pubermeisjes )