Hoe ONA afscheid moest nemen van het Betaalde Voetbal

Door Ton van Wieringen

ONA behoorde tot de tachtig (!) clubs die in 1955 toetraden tot het Betaalde Voetbal. Tegenwoordig telt de Eredivisie 20 clubs en de Eerste Divisie 18 clubs. 42 verenigingen haakten dus af. Voorwaarden voor toetreding in 1955 waren een bankgarantie van 50.000 gulden en een ‘correcte’ accommodatie. Na het startseizoen 1955-1956 kwamen er een Eredivisie, twee Eerste Divisies en twee Tweede Divisies.

In 1955 begon het zo mooi voor ONA met een 6-1 overwinning op het

Amsterdamse Blauw-Wit voor 7000 toeschouwers. Tot 1960 waren de successen echter op de vingers van 1 hand te tellen. Op 16 september 1956 werd in De Kuip van Feijenoord verloren voor de KNVB-beker: 7-2 !  De twee Goudse goals kwamen op naam van Nico Koster. Een van de Rotterdamse doelpunten werd gescoord door Coen Moulijn. Keeper Hans Melkert, die Adrie Evengroen verving, trok de aandacht met het vangen van een losgebroken hond.

Aan het einde van seizoen 1959-1960 moest ONA meedoen aan een degradatiecompetitie. Vier clubs moesten terugkeren naar de Amateurs. De onderste drie van elke Tweede Divisie en de nummers laatst en voorlaatst van de competitie 1958-1959. ONA eindigde als voorlaatste in 1959 en vierde van onder in 1960. De rood-zwarten speelden in de Tweede Divisie A 22 wedstrijden tegen De Baronie uit Breda, EBOH uit Dordrecht, EDO uit Haarlem, Haarlem, LONGA uit Tilburg, NEC uit Nijmegen, RODA SPORT uit Kerkrade, UVS uit Leiden, De Valk uit Valkenswaard, Wilhelmina uit Den Bosch en Xerxes uit Rotterdam. Overwinningen aan de Walvisstraat van 3-1 tegen Haarlem en De Valk en 4-2 tegen Wilhelmina waren de beste resultaten. Na deze 22 wedstrijden volgden nog 14 (!) degradatieduels.

Deze degradatiecompetitie werd betwist door Velocitas (Groningen), UVS, Zwolsche Boys, Xerxes (Rotterdam), Rheden, De Baronie (Breda), Zwartemeer (Klazienaveen, Drenthe) en ONA. Reeds enkele wedstrijden voor het einde van deze reeks was de degradatie van ONA een feit. Met 5 punten eindigde Ontspanning Na Arbeid kansloos onderaan. De laatste wedstrijd in het Betaalde Voetbal vond plaats op 12 juni 1960: Zwolsche Boys –  ONA 6-1. Het Goudse Betaalde avontuur duurde dus iets minder dan vijf jaar.

Verslag uit Het Vrije Volk:  Zwolsche Boys was over alle linies de meerdere van het pover spelende ONA. Op verrassende wijze namen de bezoekers nochtans via Atteveld de leiding (0-1). Van Veen bezorgde de Boys nog voor rust de gelijkmaker (1-1). Na de hervatting was het binnen drie minuten 3-1 voor ZB door goals van Van Nee en Henstra (strafschop). Henstra (2x) en Bisschop maakten er nog 6-1 van. Toeschouwers: 3000.  Zwartemeer, UVS, Zwolsche Boys en De Baronie wisten zich te handhaven bij de semi-profs.

In 36 wedstrijden scoorde Rotterdammer Jan Nijman 26 keer voor ONA. Nijman, bijgenaamd ‘Kuifje’ speelde slechts 1 seizoen voor de Korte Akkerenclub, maar was zeer populair. De productieve centrumspits bleef semi-prof en ging naar UVS. Later kwam hij terug als trainer van ONA. Ook linksbuiten Arie Hersche ging niet mee naar de amateurs; hij tekende een contract bij KFC in Koog aan de Zaan. Later kwam hij uit voor FC Zaanstreek en AZ’67.

Kanttekeningen door Ton van Wieringen:

In 1960 voerde de KNVB een sanering door. De Bond vond dat veel ‘betaalde’ clubs qua recettes en financiële huishouding tekort kwamen en vond twee tweede divisies te veel. ONA mocht niet klagen over de publieke belangstelling, maar het leek erop dat de KNVB van ONA af wilde. Omdat, volgens de KNVB, er genoeg betaald voetbal was rondom Gouda en omdat het achterland voor ONA te klein was. Deze  argumenten sneden geen hout. Ter vergelijking: In en rond Enschede speelden Enschedese Boys, Sportclub Enschede, Rigtersbleek, Oldenzaal, Tubantia èn Heracles; in en rond Haarlem EDO, Haarlem, RCH, VSV, Stormvogels; in Dordrecht EBOH, DFC, Emma; in Hilversum ’t Gooi en Hilversum; in Limburg Fortuna’54, MVV, VVV, Rapid JC, Limburgia, Roda Sport, Sittardia. Maar……….. de resultaten van ONA waren niet om over naar huis te schrijven. In geen van de vijf betaalde seizoenen. Dus in dat opzicht was degradatie naar de amateurs niet vreemd. Het zat ONA niet mee. Geld ontbrak om spelers aan te trekken. Bedrijfsleven en de Gemeente Gouda boden niet de helpende hand. Gesprekken met de Kaarsenfabriek liepen op niets uit waardoor van een stabiele Betaald Voetbal Organisatie (BVO) geen sprake kon zijn. Burgemeester K.F.O. James verbood de Goudse politieagent Piet Frederiks om betaald voetbal te spelen. Hij verliet eredivisionist Blauw-Wit en mocht niet voor ONA spelen. Frederiks vertrok toen naar vv Gouda waarmee hij amateurkampioen van Nederland werd. Een fusie van Gouda en ONA had een stabiele BVO op kunnen leveren, maar was niet bespreekbaar. FC Pijpenstad, FC Gouwestad of FC IJssel City kwam er niet. Jammer! Ook nog  meer dan 60 jaar na dato.

Lees hier hoe secretaris Han Huisman in 1968 in het Vrije volk terug keek op de betaalde periode.